Simulizi ya Jasusi Mmisri aliyeipeleleza Israel kwa miaka 17

Katika miaka ya 1980 na 1990, Wamisri wengi waliitazama tamthilia Raafat Al-Haggan, ambayo ilieleza maisha ya jasusi Mmisri aliyefanya kazi ndani ya Israel na kutuma taarifa kwa nchi yake, Misri.

Simulizi hii inamhusu Refaat Ali Suleiman Al-Gammal (Raafat Al-Haggan), mmoja wa maafisa wa ujasusi maarufu na wenye siri nyingi katika historia ya Misri.

Kitabu I Was a Spy in Israel cha Saleh Morsi kilisimulia maisha ya Gammal, aliyekuwa akiishi Israel kwa jina bandia kwa miaka 17 akipeleka taarifa muhimu kwa ujasusi wa Misri. Riwaya hii ilichapishwa kwa sehemu kwenye jarida la Al-Musawwar kuanzia 1986 na baadaye ikafanywa kuwa kitabu na tamthilia ya vipindi vitatu mwaka 1988.

Ingawa tamthilia na riwaya zinamtangaza kama shujaa wa taifa, baadhi ya vyanzo vya Israeli vinadai alikua jasusi wa pande mbili, jambo linalopingana na simulizi ya Misri.

Gammal alizaliwa 1927 Damietta, Misri. Baada ya baba yake kufariki, familia ilihamia Cairo ambako alisoma biashara.

Alifanya kazi katika kampuni ya mafuta ya Bahari Nyekundu lakini akafukuzwa kwa tuhuma za wizi.

Baadaye alifanya kazi kwenye meli iliyomsafirisha kwenda Ulaya.

Akiwa kijana alikuwa mwerevu, mcheshi na aliyebobea katika kuigiza. Alijua Kiingereza na Kifaransa, jambo lililomsaidia baadaye.

Baada ya Mapinduzi ya 1952, alikamatwa kwa udanganyifu. Ndipo ujasusi wa Misri ukampa achague mara jambo moja ama kifungo au kuwa jasusi.

Alikubali mafunzo ya kina kutumia wino wa siri, kuwasiliana kwa redio, kupiga picha za kijasusi, na kujifunza tamaduni za Kiyahudi.

Alipatiwa utambulisho mpya: Jacques Bitton, Myahudi wa Kimisri aliyekimbilia Israel mwaka 1955. Alijulikana kama “Ageni 313”.

Akiwa Israel, alianzisha kampuni ya utalii Sea Tours kujificha ama kuficha kazi zake halisi. Hii ilimfanya awe karibu na wanasiasa na maofisa wa kijeshi.

Alituma taarifa muhimu kuhusu mipango ya kijeshi ya Israel. Miongoni mwa mafanikio yake, anasemekana kutoa taarifa kuhusu Ngome ya Bar-Lev kabla ya Vita ya Oktoba 1973, jambo lililosaidia upande wa Misri.

Riwaya inaonyesha maisha yake ya kujitolea, mbali na familia, ikiwemo ndoa yake na Mjerumani Waltraud Bitton, aliyeamini kwamba mumewe alikuwa Myahudi wa Israeli.

Waltraud aliandika pia kuwa Gammal ndiye aliyesaidia kufichua jasusi wa Israel Eli Cohen ingawa kuna masimulizi mengine yanayopingana na hili.

Kwa upande wa Israel, baadhi ya magazeti kama Haaretz na Yedioth Ahronoth yanadai Gammal aligunduliwa mwaka 1955 na alikubali kufanya kazi kwa Israel. Simulizi lao linadai aliwapa Wamisri taarifa za kupotosha kabla ya Vita ya 1967, zilizochangia ushindi wa Israel.

Hata hivyo, viongozi wa zamani wa intelijensia ya Israel wamekanusha kumfahamu “Jacques Bitton,” jambo linaloonyesha mgongano wa simulizi na kutia shaka baadhi ya madai ya Israeli.

Baadhi wanaona simulizi hii ya Israel kuwa ni jaribio la kupunguza athari ya umaarufu wa tamthilia Raafat Al-Haggan katika ulimwengu wa Kiarabu.

Gammal alifariki 1982 nchini Ujerumani kutokana na saratani ya mapafu.

Kwa Misri, anabaki kuwa shujaa wa kitaifa aliyetoa taarifa zilizosaidia ushindi wa Vita ya Oktoba 1973.

Kitabu cha Saleh Morsi kinaonyesha upande wake wa kibinadamu na changamoto za kuishi kwa utambulisho wa uongo.

Simulizi la Israeli linamchora kama mtu aliyetumiwa kwa maslahi ya ujasusi wa Israel.

Mchanganyiko wa ukweli na hadithi umefanya maisha ya Raafat Al-Haggan kubaki kuwa fumbo linalovutia hadi leo, huku simulizi yake ikiwa sehemu muhimu ya utamaduni wa Kiarabu.