Chanjo ya ulinzi dhidi ya virusi vya ukimwi yaidhinishwa Uingereza, Wales

Sindano ya kuzuia Vizuri vya Ukimwi itatolewa kwa wagonjwa kwenye nchini Uingereza na Wales kwa mara ya kwanza, na kuleta sera sambamba na Scotland.

Sindano ya muda mrefu, inayotolewa mara sita kwa mwaka au kila mwezi, ni mbadala ya kuchukua tembe za kila siku ili kujikinga na virusi.

Wataalamu wanatumai sindano za cabotegravir (CAB-LA) zitasaidia kufikia azma ya kumaliza visa vipya vya virusi vya ukimwi ifikapo 2030 nchini Uingereza.

Wakati huohuo, matokeo ya mapema ya sindano tofauti iitwayo lenacapavir yanapendekeza hata kuwa na uwezekano wa kuwahamisha watu kwenye sindano ya kila mwaka ya kuzuia VVU.

Wes Streeting, Waziri wa Afya , alisema: “Uidhinishaji wa sindano hii unajumuisha kikamilifu kile ambacho serikali hii imedhamiria kutoa, matibabu ya hali ya juu ambayo huokoa maisha na kutomwacha mtu nyuma.

“Kwa watu walio katika mazingira magumu ambao hawawezi kuchukua mbinu nyingine za kuzuia virusi, hii inaashiria matumaini.”

Tiba ya kuzuia VVU, inayojulikana kama PrEP (pre-exposure prophylaxis), inatolewa kwa watu wasio na VVU ili kupunguza hatari ya kupata VVU.

Vidonge vimekuwa vikipatikana kwa miaka mingi na bado vina ufanisi mkubwa katika kukomesha maambukizi ya VVU, lakini si rahisi kila mara kwa wengine kumeza.

Inaweza kuwa ngumu kufikia, sio ya vitendo, au kuhisi aibu. Kwa mfano, watu wanaweza kuwa na wasiwasi kwamba mtu kama wazazi au watu wa nyumbani wanaweza kupata tembe zao.

Ukosefu wa makazi na unyanyasaji wa majumbani unaweza kufanya iwe vigumu kunywa PrEP kila siku.

Sindano ambayo hudumu kwa miezi inatoa urahisi.

VVU ni virusi vinavyoharibu seli za mfumo wa kinga na kudhoofisha uwezo wa mwili wa kupambana na maambukizi ya kila siku na magonjwa.

Vinaweza kupatikana wakati wa kujamiiana bila kinga au kwa kutumia sindano. Mama pia anaweza kuipitisha kwa mtoto wake wakati wa kuzaliwa.

Cabotegravir, iliyotengenezwa na ViiV Healthcare, inapaswa kutumika pamoja na mazoea salama ya ngono, kama vile matumizi ya kondomu.

NHS ina punguzo ambalo halijafichuliwa kutoka kwa mtengenezaji kwa matibabu ambayo ina orodha ya bei ya karibu £7,000 kwa kila mgonjwa kwa mwaka.

Chanjo itazingatiwa kwa watu wazima na vijana walio na uzito mzuri ambao wako katika hatari kubwa ya kupata VVU kwa ngono na wanaostahili PrEP, lakini ambao huchukua vidonge vya kumeza itakuwa vigumu. Inafikiriwa karibu watu 1,000 watapewa. Nyingine nyingi zitasalia kwenye vidonge.

Dom Baldwin, ambaye anatumia tembe za PrEP, anasema “ana furaha mno” kuhusu sindano kupatikana.

“Ukiangalia tulipo sasa ukilinganisha na janga la miaka ya 80 na idadi ya watu ambao tulikuwa tumepoteza kwa kukosa elimu, kutokana na unyanyapaa, kutokana na ukosefu wa rasilimali na uwezo wa kufikia hapa tulipo, VVU si hukumu ya kifo tena.

Watu wataweza kupata sindano hizo kutoka kwenye kliniki za afya ya ngono zinazoendeshwa na NHS “katika miezi ijayo” inasema Taasisi ya Kitaifa ya Afya na Ubora wa Huduma (NICE), ambayo iliidhinisha matibabu kwa matumizi ya NHS.

Richard Angell, wa Terrence Higgins Trust, alisema ni wakati wa kuchunguza utoaji wa “tiba ya mabadiliko” katika mazingira mengine, sio tu kliniki za afya ya ngono.

“Ina ufanisi mkubwa na inakubalika kwa wagonjwa, na chombo muhimu cha kukabiliana na ukosefu wa usawa, yenye uwezo wa kuwafikia wale ambao kwa sasa hawapati kinga nyingine ya VVU.”

Takwimu rasmi za Uingereza zinaonyesha idadi ya watu wanaotumia PrEP katika huduma za afya ya ngono inaongezeka.

Mwaka jana, watu 146,098 wasio na VVU wanaopata huduma za afya ya ngono walikuwa na hitaji la PrEP kwa sababu walikuwa katika hatari kubwa ya kupata virusi.

Kati ya hizo, karibu 76% (111,123) walianza au kuendelea na PrEP, ongezeko la 7.7% kutoka 2023.

Mahitaji ya PrEP hayatambuliwi na yanatimizwa kwa usawa ingawa.

Upatikanaji wa matibabu hutofautiana kwa kiasi kikubwa kulingana na kikundi, na matumizi ya juu zaidi kati ya weupe (79.4%) na kabila dogo la wachahce (77.8%), watu wa mapenzi yamoja, watu wa jinsi mbili na wanaume wote wanaojamiiana na wanaume, lakini chini zaidi kati ya wanawake weusi wa Kiafrika wa jinsia tofauti (34.6%) na wanaume (36.4%).