Arusha. Wanunuzi wa madini ya vito kutoka maeneo mbalimbali nchini na nje ya nchi wamejitokeza kununua madini kwa njia ya mtandao ukiwa ni utaratibu mpya uliowekwa na Wizara ya Madini chini ya usimamizi wa Tume ya Madini, kwa ajili ya kuongeza ufanisi na uwazi katika kufanya biashara hiyo hapa nchini.
Ununuzi huo umekuja siku moja baada ya wanunuzi kufika katika Kituo cha Jemolojia Tanzania (TGC) jijini Arusha, kukagua na kuhakiki ubora wa madini yaliyouzwa katika mnada wa tatu wa madini ya vito uliofanyika leo Novemba 27, 2025 na kuvutia wanunuzi hatua inayoimarisha mchango wa sekta ya madini katika uchumi.
Mkurugenzi wa ukaguzi na biashara ya madini wa Tume ya Madini nchini, Venance Kasiki amesema mfumo wa ununuzi wa madini umeandaliwa kwa uwazi kwa ajili ya kuwawezesha wafanyabiashara popote walipo kununua, badala ya mfumo wa zamani ambao haukuwa na uwazi.
Wafanyabiashara wa madini ya Vito wakiuza na kununua kwa njia ya kidijitali jijini Arusha leo. Picha na Filbert Rweyemamu
“Tulianza Novemba 19,2025 kwa wachimbaji na wafanyabiashara kuleta madini yao kwa ajili ya kuchambua na kuyatenga kwa kuyathaminisha, kazi hiyo ilikua inafanywa kwa kushirikiana na watumishi wetu ambao ni wathaminishaji wa madini ya vito,”amesema Kasiki.
Amesema hatua ya ukaguzi ni muhimu inayolenga kuhakikisha uwazi, ushindani na ongezeko la thamani ya madini nchini kwa kuwa madini yote yatakayopatikana kwenye mnada huo wa kidijitali lazima yakidhi viwango na thamani halisi ya soko, ili kujenga imani ya sekta ya madini kwa wanunuzi wa ndani na nje ya nchi.
Kasiki amesema utaratibu wa mnada kwa njia ya mtandao umevutia wafanyabiashara wengi kutokana na uwazi uliopo, unaopunguza nafasi ya kununua madini yasiyo na ubora ambayo mnunuzi ana uhitaji kwa sababu yanakua yameshahakikiwa na wataalamu kutoka Tume ya Madini na kuyapa bei ya thamani ya soko.
“Baada ya leo tutaendelea kufanya mnada mwingine lengo ni kuhakikisha watu wanafika kwenye biashara hii ya madini kwa uwazi mkubwa ili Serikali ipate mapato na wauzaji wapate stahiki zao na hata wanunuzi waweze kuuza kwa uwazi ndani na nje ya nchi,”amesema Kasiki.
Ameongeza kuwa mnada kufanyika kidijitali watu wengi wamehamasika kununua madini kwa njia halali na kuepuka kutorosha kwa lengo la kukwepa kodi.
Wafanyabiashara wa madini ya Vito wakiuza na kununua kwa njia ya kidijitali jijini Arusha leo.Picha na Filbert Rweyemamu
Hata hivyo amewatahadharisha wenye nia mbaya ya kutorosha madini nje ya nchi kuwa adhabu yake ni kali sana kwa sababu Serikali ina haki ya kupata stahiki yake ya kodi.
Ofisa Biashara Mwandamizi wa Soko la Bidhaa Tanzania (TMX), Nicholaus Kaserwa amesema majukumu makubwa waliyonayo kwenye sekta ya madini ni kusimamia minada ya madini ya vito kwa kuongeza uwazi ambao wauzaji na wanunuzi wameshuhudia mnada unavyoendeshwa huku wakishindana bei.
Mmoja wa wafanyabiashara wa madini, Isaria Laitayo amesema mnada huo umefanyika katika mazingira rafiki ambayo mnunuzi analipa madini aliyonunua kwa kutumia namba maalumu ya malipo, hivyo kuondoa hatari ya kutembea na fedha taslimu ambazo zinaweza kupotea.