Dar es Salaam. Wakati Serikali ikianza vikao na wadau vya kurejesha huduma za mabasi yaendayo haraka katika njia ya Morogoro, takriban mabasi 50 mapya yanatarajiwa kuwasili nchini, kutoa huduma Desemba mwaka huu.
Mabasi hayo 50 ni kati ya yale 100 yaliyoahidiwa kutua nchini mwishoni mwa mwaka huu, ikiwa ni sehemu ya yaliyoongezwa ili kuboresha huduma za usafiri kwa njia hiyo, iliyokabiliwa na changamoto lukuki.
Hatua hiyo, inatarajiwa kuwa mwarobaini wa changamoto ya usafiri wa mabasi hayo katika barabara hiyo ya Morogoro, ambayo awali ilikabiliwa na uchache wa mabasi, hali iliyosababisha msongamano wa abiria vituoni na hata kurundikana ndani ya mabasi.
Kwa sababu ya changamoto hizo, wananchi waliyashambulia baadhi yam abasi wakishinikiza maboresho ya huduma, hali iliyoisababisha Serikali kuamua kupeleka mabasi takriban 50 ya kampuni ya Mofat kutoa huduma katika barabara hiyo.
Hata hivyo, ujio wa mabasi hayo, utafanya awamu hiyo ya kwanza iwe na jumla ya mabasi 80 yatakayotoa huduma, kwa kuwa ni 30 pekee ndiyo yaliyokuwa yamesalia kwa mujibu wa Waziri Mkuu, Dk Mwigulu Nchemba.
Taarifa ya ujio wa mabasi hayo 50, imetolewa leo, Ijumaa Novemba 28, 2025 na Msemaji wa Kampuni ya Mabasi Yaendayo Haraka (Udart), Gabriel Katanga, aliyesema tayari yameshatengenezwa na kampuni ya Golden Dragon ya China.
Ameeleza mabasi hayo yatawasili nchini Desemba, huku mengine yakitarajiwa mapema Januari mwakani kwa ajili ya kuendelea kutoa huduma katika njia barabara hiyo ya Morogoro, inayohusisha Kimara, Morocco, Kariakoo na Kivukoni.
“Basi moja la majaribio liliwasili, yakabaki mabasi 99, sasa haya nayo yakiwa tayari yataanza kuja mabasi 50 kisha yatabaki 49, nayo yatawasili bila shaka haitazidi Desemba au Januari mwakani,” amesema Katanga.
Itakumbukwa kuwa Novemba 24, mwaka huu Dk Mwigulu alitembelea miundombinu ya mradi huo iliyoathiriwa na vurugu za Oktoba 29, mwaka huu na kuelekeza wadau wanaohusika wakae kuanza mipango ya kurejesha huduma.
Alisema kikao hicho kitoke na uamuzi wa kuhakikisha ndani ya siku 10 kuanzia Novemba 24, huduma za usafiri huo zinarejeshwa hata kwa dharura wakati Serikali ikiendelea na mpango wa kuboresha zaidi.
Walichosema wadau
Wataalamu wa masuala ya usafiri, wanasema ujio wa mabasi mapya unaleta matumaini kwa mfumo wa BRT, lakini wanaonya tatizo si idadi ya mabasi pekee bali namna mfumo mzima unavyoendeshwa.
Mtaalamu wa Usafiri Mijini, Dk Mhando Michael amesema mabasi yataongezwa kwa wingi, lakini kama ratiba, usimamizi wa vituo, ukaguzi wa tiketi na utoaji taarifa kwa abiria havitapangwa upya kwa ufanisi, kuna hatari ya changamoto kujitokeza upya.
Amesema mafanikio ya mabasi hayo mapya yatategemea nidhamu kwenye njia maalumu.
Hoja nyingine, amesema bado magari binafsi kuingia kiholela kwenye barabara za mwendokasi ni moja ya sababu zinazochelewesha safari na kupunguza ufanisi wa mfumo, hususan katika maeneo ya Kimara na Magomeni.
“Bila kudhibiti tatizo hilo, hata mabasi mapya hayataweza kutoa huduma inayotarajiwa,” amesema.
Mtaalamu mwingine wa usafiri, Profesa George Daud amesisitiza umuhimu wa matengenezo ya mara kwa mara kwa mabasi na miundombinu ya vituo.
Ameeleza mabasi mengi ya awamu ya kwanza yalipata changamoto ya uchakavu kutokana na kukosa mpango thabiti wa matengenezo, hivyo kuna haja ya kuanzisha mfumo wa kuboreshwa ili yadumu zaidi.
Kwa mtazamo wake, mabasi mapya yataleta tija endapo yatawekewa mazingira bora ya uendeshaji, teknolojia madhubuti ya kusimamia mfumo, uwajibikaji wa kila mhusika na mpango wa muda mrefu unaozingatia ongezeko la wakazi wa jiji na mahitaji yao ya usafiri.
Katika hatua nyingine Mamlaka ya Udhibiti wa Usafiri wa Haraka Jiji la Dar es Salaam (Dart) imetangaza kuwa huduma za Mabasi Yaendayo Haraka (BRT) Awamu ya Kwanza zitarudi kesho, Novemba 29, 2025.
Tangazo hilo limekuja takribani mwezi mmoja baada ya miundombinu muhimu ya BRT kuharibiwa wakati wa vurugu zilizotokea siku ya uchaguzi, Oktoba 29.
Akizungumza jana, Mkuu wa Kitengo cha Mawasiliano na Uhubiri wa Dart, William Gatambi, amesema vituo kadhaa vilivunjwa huku mfumo wa kielektroniki wa ukusanyaji nauli ukiharibiwa, jambo lililosababisha huduma kusimama mara moja baada ya tukio hilo.
“Ingawa huduma zitaanza tena kesho, athari za uharibifu huo zitaendelea kuathiri uendeshaji kamili katika baadhi ya maeneo,” amesema.
Huduma zitapita katika barabara kuu kuanzia Kituo Kikuu cha Ubungo hadi Kivukoni, ikijumuisha pia kipande cha Gerezani–Muhimbili. Hata hivyo, barabara ya kuelekea Morocco itaendelea kufungwa wakati marekebisho ya miundombinu muhimu ya umeme na mfumo wa tiketi yakiendelea.
“Tunarudisha huduma kwa sehemu,” alisema Gatambi. “Marekebisho katika maeneo mengine yanaendelea, na tunatarajia kurejesha huduma katika mtandao wote wa Awamu ya Kwanza kabla ya ukomo wa siku 10 uliotolewa na Waziri Mkuu.”
Aidha, alitoa onyo kwa madereva wa magari binafsi, pikipiki na bajaji wanaoingia katika njia maalumu za BRT kinyume cha sheria, akieleza kuwa kumekuwa na ongezeko la matumizi holela ya barabara hizo.
Gatambi alieleza pia wasiwasi juu ya wafanyabiashara wanaovamia vituo vya BRT, hususan eneo la Kimara, na kuwataka kuondoka mara moja.