Iran imezindua kituo cha kwanza cha mionzi ya kilimo katika eneo la kaskazini-magharibi, kilichopo Ardabil, hatua inayoonesha dhamira ya taifa kutumia teknolojia ya nyuklia kwa madhumuni ya amani ili kuimarisha usalama wa chakula na kukabili changamoto za kilimo kote nchini.
Kituo hicho cha kisasa, kilichozinduliwa rasmi mbele ya waziri wa kilimo wa Iran na mkuu wa Shirika la Nishati ya Atomiki, kinatarajiwa kubadilisha mbinu za uhifadhi wa mazao na kuongeza uwezo wa kusafirisha bidhaa za kilimo kutoka eneo hilo.
Kituo cha Mionzi cha Ardabil, kilichopo katika mkoa unaochangia takriban asilimia nne ya uzalishaji wa kilimo wa Iran licha ya kuwa na chini ya asilimia moja ya eneo la ardhi ya taifa hilo, ni uwekezaji wa kimkakati unaolenga ukuaji unaotegemea teknolojia.
Katika awamu yake ya kwanza, kituo hicho kitahudumia hadi tani 15,000 za mazao kwa mwaka, huku kukiwa na mipango ya kuongeza uwezo wake na kukifanya kuwa kitovu kikuu cha usafirishaji wa bidhaa za kilimo kutoka kaskazini mwa Iran.
Mionzi ni mchakato unaotumia viwango vilivyodhibitiwa vya mionzi ya ionizing ili kuongeza muda wa kuhifadhi bidhaa zinazoharibika haraka, kuondoa wadudu, na kuboresha usalama wa chakula.
Ingawa teknolojia hii imetumika katika nchi mbalimbali kwa miongo kadhaa, kituo kipya cha Iran kinajitokeza kama mfano halisi wa matumizi ya uwezo wa nyuklia kwa matumizi ya kiraia, kikionesha jinsi sayansi ya nyuklia inavyoweza kuchangia moja kwa moja katika maendeleo ya kiuchumi na afya ya jamii.
Sekta ya kilimo ya Iran inakabiliwa na changamoto nyingi, zikiwemo hali ya hewa isiyotabirika, uhaba wa maji, udhibiti wa wadudu, na upotevu wa mazao baada ya kuvunwa. Mambo haya yamekuwa mzigo kwa wakulima katika kudumisha uzalishaji thabiti na kushindana katika masoko ya ndani na ya kimataifa.
Utumiaji wa teknolojia ya mionzi ni suluhisho la wakati muafaka na la ubunifu kwa changamoto hizi. Kwa kupunguza kasi ya kuiva kwa mazao na kupunguza uchafuzi wa vimelea, mionzi husaidia kuhifadhi matunda, mboga, na mazao mengine kwa muda mrefu bila kutumia vihifadhi vya kemikali.
Hii hupunguza upotevu wa chakula na kufungua fursa mpya kwa wazalishaji kusafirisha bidhaa kwa umbali mrefu na kufikia masoko mapya. Kwa mkoa wa mpakani kama Ardabil, maarufu kwa viazi, ngano, na matunda ya bustani,hii ina maana ya kipato thabiti kwa wakulima na ongezeko la mapato ya usafirishaji nje ya nchi.
Hatua ya Iran kukumbatia teknolojia ya nyuklia kwa matumizi ya amani pia ni ishara ya utayari mpana wa kuendeleza ubunifu. Ingawa sayansi ya nyuklia mara nyingi huhusishwa na uzalishaji wa nishati au ulinzi, hatua hii mpya ya Iran inaonesha jinsi maarifa hayo yanavyoweza kunufaisha sekta kama kilimo, afya, na viwanda.