Rais wa Marekani Donald Trump na mwenzake wa China Xi Jinping wameanza mkutano kwa kupeana mikono leo Alhamisi, Oktoba 30, huko Korea Kusini, mkutano uliokusudiwa kupunguza vita vya kikatili vya kibiashara kati yao, ambavyo vinatikisa uchumi mzima wa dunia. Wakuu hao wawili wa nchi walizungumza huko Busan kando ya mkutano wa kilele wa Ushirikiano wa Kiuchumi wa Asia na Pasifiki (APEC).
Imechapishwa:
Dakika 3 Wakati wa kusoma
Matangazo ya kibiashara
Rais wa Marekani, ambaye alitangaza tu kuanza tena majaribio ya silaha za nyuklia, alimwita mwenzake “mpatanishi hodari” huku akisema anatarajia mkutano “uliofanikiwa sana”, alipoanza mazungumzo yake na mwenzake wa China huko Korea Kusini. Xi Jinping amesema ni “furaha kumuona” Donald Trump tena, huku wawili hao wakipiga picha katika jengo la kifahari katika uwanja wa ndege wa Busan. Kulingana na rais wa China, “China na Marekani zinaweza kuchukua majukumu yao kwa pamoja kama mataifa makubwa na kufanya kazi pamoja ili kufikia miradi mikubwa na thabiti kwa manufaa ya nchi zetu na dunia nzima.”
Viongozi hao wawili kisha wakaanza mkutano wa pande mbili na wajumbe wao. Donald Trump hakumjibu mwandishi wa habari aliyemwomba atoe maoni yake kuhusu tangazo lake la hivi karibuni na la kushangaza la nyuklia. Aliagiza wizara yake ya Ulinzi “kuanza kujaribu” silaha za nyuklia za Marekani baada ya mwenzake wa Urusi, Vladimir Putin, kumpinga kwa jaribio la manowari isito nanahodha yenye uwezo wa nyuklia. “Marekani ina silaha nyingi za nyuklia kuliko nchi nyingine yoyote,” amebainisha kwenye mtandao wake wa Truth Social. “Urusi ni ya pili na China iko nyuma sana katika nafasi ya tatu, lakini itafikia kilele chake ndani ya miaka mitano.”
Hii inaangazia usawa wa nguvu, kabla tu ya kukaa chini kujaribu kukamilisha makubaliano ya makubaliano yaliyoandaliwa na washauri wa Marekani na China katika siku za hivi karibuni. Viongozi hao wawili wanafahamiana vizuri, wakiwa wamekutana mara tano wakati wa muhula wa kwanza wa rais huyo kutoka chama cha Republican, lakini mkutano wao wa mwisho ulianza mwaka wa 2019. Tangu wakati huo, ushindani kati ya mataifa hayo mawili makubwa umeongezeka tu, na Donald Trump, ambaye alirejea madarakani mwezi Januari, ameanzisha mashambulizi makali ya ulinzi kwa niaba ya itikadi yake ya “Marekani Kwanza”.
Ardhi adimu na soya
Rais wa Marekani tayari amedokeza kupunguzwa kwa ushuru wa Marekani uliowekwa kwa China kutokana na mchango wake, kulingana na Washington, katika uharibifu uliosababishwa na usafirishaji wa fentanyl nchini Marekani. Kwa upande mwingine, Beijing inaweza kukubali kuchelewesha utekelezaji wa vikwazo vyake vya usafirishaji wa ardhi adimu, vifaa muhimu kwa tasnia (magari, simu janja, silaha) ambapo China inashikilia kwa ukiritimba. Kulingana na Waziri wa Fedha wa Marekani Scott Bessent, kampuni kubwa ya Asia pia ilikuwa ikifikiria kuanza tena ununuzi wake wa soya kutoka Marekani, suala nyeti kisiasa wakati ambapo wakulima wa Marekani wanapambana.
Mkutano huu unakuja baada ya wiki chache zenye misukosuko. Mnamo Septemba 19, Donald Trump alitangaza mkutano ujao na mwenzake wa China, kufuatia mazungumzo ya simu “yenye tija sana”. Kisha, hoja za msuguano ziliongezeka, na kufikia kile kilichomkasirisha rais wa Marekani: uamuzi wa Beijing mnamo Oktoba 9 wa kuzuia usafirishaji wake wa ardhi adimu, na kuhatarisha mpango kabambe wa uundaji upya wa viwanda wa wa rais Donald Trump.
Bilionea huyo wa New York, akishutumu ujanja “wa uadui”, alitishia kulazimisha ushuru mkubwa na kususia mkutano huo. Kabla ya kulegeza msimamo wake, katika kile kinachoonekana kuwa msimamo mikali.
Lengo: kupunguza mvutano
Makubaliano ya biashara yanayoibuka hayatatatua migogoro ya msingi kati ya mataifa hayo mawili, ambayo si ya kiuchumi tu bali pia ya kimkakati. Donald Trump anaona ujanja wa kidiplomasia wa mwenzake wa China wa kukusanya uchumi mkubwa unaoibuka kwa mashaka, na ameelezea mara kwa mara kukerwa na uhusiano kati ya China na Urusi.
Lakini rais wa Marekani pia ana nia ya kisiasa ya kutangaza mojawapo ya “mikataba” anayofurahia sana, hasa kutokana na mgogoro wake wa bajeti unaoendelea nyumbani. Mkutano na Xi Jinping umehitimisha, kwa sauti ya chini zaidi, ziara ya Asia ambayo ilimwona akipokelewa kwa shangwe kubwa nchini Malaysia, Japan, na Korea Kusini, kwa zawadi na ahadi nyingi za uwekezaji mkubwa nchini Marekani.
Baada ya saa 1 na dakika 40 za mazungumzo, Donald Trump aliondoka Korea Kusini. Viongozi hao wa nchi mbili kubwa zaidi duniani walipeana mikono mwishoni mwa majadiliano yao lakini hawakutoa taarifa yoyote kwa vyombo vya habari.