Ali Larijani, Katibu wa Baraza Kuu la Usalama wa Taifa la Jamhuri ya Kiislamu ya Iran na Mohammed bin Salman, Mrithi wa Kiti cha Ufalme wa Saudi Arabia wamekutana mjini Riyadh na kujadili uhusiano wa pande mbili na matukio ya kieneo.
Mada muhimu zaidi ya majadiliano katika mkutano huu ilikuwa masuala ya kistratijia ya eneo na hali za nchi za Kiislamu. Larijani na Mohammed bin Salman walijadili mustakabali wa eneo katika mkutano huu. Pia, kustawishwa ushirikiano wa kiuchumi kati ya Jamhuri ya Kiislamu ya Iran na Saudi Arabia ni miongoni mwa mada zilizojadiliwa na viongozi hao.
Ziara ya Larijani nchini Saudi Arabia ni mwendelezo wa mashauriano kati ya nchi hizo mbili na ndani ya fremu ya ziara ya Waziri wa Ulinzi wa Saudia Khalid bin Salman mjini Tehran mwezi Machi mwaka huu. Makubaliano ya mwaka 2023 kati ya Iran na Saudi Arabia na mikutano ya ngazi ya juu kama vile ziara ya Waziri wa Ulinzi wa Saudia mjini Tehran ni mambo yanayoashiria utashi wa kisiasa wa kupanua uhusiano wa pande mbili za Riyadh na Tehran.
Ushirikiano wa kisiasa, kiuchumi na kiusalama kati ya Iran na Saudi Arabia unaonyesha kwamba, matukio haya ni hatua ya mabadiliko katika kufafanua upya utaratibu wa kikanda. Ushirikiano wa kiusalama kati ya Jamhuri ya Kiislamu ya Iran na Saudi Arabia unaweza kufungua njia ya maingiliano mapana ya kiuchumi, kiutamaduni na kisiasa na kusukuma uhusiano kuelekea kwenye ushirikiano zaidi.
Hapana shaka kuwa, ushirikiano huu unaweza kusaidia kuunda mpangilio mpya katika Asia Magharibi ambao si tegemnezi kwa madola makubwa ya nje ya kanda hii kama Marekani na zaidi kuusimama juu ya msingi wa mashirikiano ya ndani ya eneo.
Misingi ya kupanua uhusiano kati ya Iran na Saudi Arabia ni mchanganyiko wa mambo ya kijiografia, kisiasa, kiuchumi, kiusalama na kiutamaduni ambayo yamekuwa mashuhuri zaidi katika miaka ya hivi karibuni na matukio ya kikanda na kimataifa. Kupungua uwepo wa Marekani katika eneo hili kumesukuma nchi za kikanda kuelekea maingiliano ya moja kwa moja.
Umuhimu wa ushirikiano kati ya Iran na Saudi Arabia katika matukio ya kieneo ni muhimu sana, kwa sababu nchi hizi mbili zina nafasi muhimu katika masuala ya kijiografia, kisiasa, kidini, kiuchumi na kiusalama ya eneo hili. Kuhusiana na vita vya utawala wa Kizayuni huko Ghaza na Lebanon, mataifa ya Iran na Saudi Arabia yasisitiza vipaumbele kama vile kusimamisha hujuma za Wazayuni na kuwaunga mkono wananchi wa Palestina.
Kupanua uhusiano kati ya nchi hizo mbili kutafungua njia ya maendeleo ya kiuchumi nchini Iran, Saudi Arabia na nchi nyingine za eneo hili. Saudi Arabia inatekeleza Dira ya 2030 ili kubadilisha uchumi wake, huku Iran ikitafuta kuvutia uwekezaji wa kigeni na kupanua biashara ya kikanda. Ushirikiano katika nyanja za nishati, usafirishaji, utalii wa kidini (Hija na Ziyara), na miradi ya miundombinu inaweza kuwa na faida kwa nchi hizo mbili.
Fursa za kiuchumi kati ya Iran na Saudi Arabia, kwa kuzingatia uwezo mkubwa wa nchi zote mbili, zinaweza kuandaa njia ya ushirikiano wa kimkakati na endelevu katika eneo. Nchi zote mbili ni miongoni mwa wazalishaji wakubwa wa mafuta na gesi duniani. Kuna uwezekano wa ushirikiano katika nyanja za usafishaji, uhamishaji wa teknolojia, na ukuzaji wa nishati mpya.
Nafasi ya sekta ya binafsi katika ushirikiano wa kiuchumi kati ya Iran na Saudi Arabia inaweza kuwa kichocheo kikuu cha maendeleo endelevu katika uhusiano kati ya nchi hizo mbili, haswa wakati serikali zinajaribu kupunguza mivutano ya kisiasa na kuzingatia maslahi ya pamoja.
Mbali na maeneo mbalimbali ya kupanua ushirikiano kati ya Tehran na Riyadh katika nyuga mbalimbali, nchi zote mbili zina nafasi muhimu katika ulimwengu wa Kiislamu na zinaweza kushirikiana katika masuala ya kidini, kiutamaduni na vyombo vya habari. Kuimarisha diplomasia ya umma na mazungumzo baina ya tamaduni pia kutafungua njia ya uboreshaji na maendeleo ya mahusiano baina ya nchi hizo mbili.
Ushirikiano kati ya Iran na Saudi Arabia unaweza kuwa mwanzo wa utaratibu mpya wa kikanda; uratibu ambao umejengeka juu ya mazungumzo, ushirikiano, na maslahi ya pamoja.
Iran na Saudi Arabia zina jukumu kubwa katika kuchagiza maendeleo ya kikanda, na uhusiano wa karibu kati ya nchi hizo mbili unaweza kubadilisha mkondo wa migogoro mingi. Maingiliano haya ni zaidi ya makubaliano ya nchi mbili na ni hatua ya kimkakati katika kufafanua upya nidhamuu ya eneo la Asia Magharibi. Kuendelea ushirikiano huu kwa kujenga uaminifu, uwazi, na utashi wa kisiasa kutanufaisha watu wa eneo hili na utulivu wake.