Serikali ya Tanzania inatuhumiwa na shirika la haki za binaadamu la Human Rights Watch kwa kuzidisha ukandamizaji wa kisiasa dhidi ya wakosoaji wake, jambo linalozusha wasiwasi ikiwa uchaguzi wa Oktoba 29 mwaka huu utakuwa wa huru, wa haki na kuheshimika.
Kwa mujibu wa mtafiti wa Human Rights Watch kanda ya Afrika, Nomathamsanqa Masiko-Mpaka, mamlaka nchini Tanzania zinapaswa kuchukuwa hatua za haraka kulinda heshima ya uchaguzi huo wa mwezi Oktoba, ambayo hadi sasa inaonekana kuwa hatarini.
Mtafiti huyo ameongeza na hapa namnukuu: “Serikali inapaswa kuacha kuziminya sauti za wakosoaji na vyombo vya habari na badala yake kufanya mageuzi ya maana kuhakikisha uchaguzi huru, wa haki na wa heshima.”
Katika kukusanya takwimu za ripoti hiyo iliyopewa jina la “Ukandamizaji Mkubwa Unatishia Uchaguzi”, Human Rights Watch ilizungumza na watu 24 baina ya mwezi Julai na Septemba, miongoni mwao wakiwa wanaharakati wa asasi za kiraia, wanasheria, viongozi wa dini, wasomi, waandishi wa habari na wanachama wa vyama vya upinzani, wakiwemo wakiwa wahanga wanane wa udhalilishaji kutoka Tanzania Bara na Zanzibar.
Mmoja wa viongozi wa dini aliliambia shirika hilo kwamba haki ya watu kuwa na maoni tafauti na serikali iko hatarini, akitaja matukio yasiyo na maelezo ya watu kutoweka, kutekwa, na hata mauaji.
Udhibiti wa vyombo vya habari na mitandao
Human Rights Watch imesajili angalau matukio kumi ya watu walioshambuliwa, kutekwa na ama kuteswa, huku ikitaja athari za moja kwa moja za udhibiti mkali kwa vyombo vya habari na mitandao ya kijamii.
Katika mkasa wa tarehe 2 Mei, watu wasiojulikana walimpiga na kumteka mwanaharakati mashuhuri wa upinzani, Mpaluka Nyagali, maarufu kama Mdude, nyumbani kwake Mbeya, kusini magharibi mwa Tanzania, lakini juhudi za mkewe kuitaka Mahakama Kuu iingilie kati kumtafuta mumewe zilitupiliwa mbali mnamo tarehe 9 Julai, na hadi sasa hafahamiki alipo.
Mkasa mwengine uliotajwa kwenye ripoti hiyo ni ule wa tarehe 16 Juni, ambapo watu wenye silaha walimshambulia Japhet Matarra, anayefahamika kwa kuandika taarifa za kuikosowa serikali mitandaoni, na hata alipokwenda hospitali kwa matibabu, watu waliovalia sare za wauguzi walikwenda tena kumvamia na kuendelea kumshambulia. Hadi sasa, Matarra anazungumza kwa tabu kutokana na kuvunjwa mafizi kwa kipigo hicho.
Kuelekea uchaguzi huo wa Oktoba 29, Tume Huru ya Uchaguzi imemuondosha mgombea wa urais wa chama cha ACT Wazalendo, Luhaga Mpina, huku wafuasi wa chama kikuu cha upinzani ambacho kimeamua kutoshiriki uchaguzi huo wakiandamwa kila mara na jeshi la polisi.
Licha ya kuliandikia Jeshi la Polisi, Tume za Uchaguzi, Mamlaka ya Mawasiliano, na Wizara ya Mambo ya Kigeni tangu tarehe 19 Septemba ili kuwasilisha matokeo ya utafiti huo na kupata maoni yao kuhusiana na ugunduzi wake, shirika la Human Rights Watch linasema halikupokea majibu yoyote hadi ripoti yake inachapishwa.