Wakati wa ziara yake mjini Washington mwezi Agosti, Rais wa Korea Kusini Lee Jae Myung alimwambia Rais Donald Trump kwamba anatazamia siku ambapo Trump angecheza raundi ya gofu na Kiongozi wa Korea Kaskazini, Kim Jong Un.
“Siku moja nitamuona … Alikuwa mzuri sana kwangu,” Trump alijibu.
Jumatatu, vyombo vya habari vya serikali ya Korea Kaskazini vilimnukuu Kim akisema kwamba yuko tayari kwa raundi mpya ya mazungumzo na Trump, na kuongeza kuwa alifurahia uhusiano wa kibinafsi na rais huyo wa Marekani wakati wa muhula wake wa kwanza.
“Bado nina kumbukumbu nzuri za Rais Trump,” Kim aliwaambia wajumbe wa Bunge Kuu la Watu mjini Pyongyang.
Viongozi hao wawili walikutana Singapore mwezi Juni 2018 kwa mkutano wa kihistoria uliokuja baada ya miezi ya maneno makali ambapo Trump alimwita Kim “mtu wa roketi aliye kwenye dhamira ya kujiua” huku akitishia “kuiangamiza kabisa” Korea Kaskazini.
“Tulipendana”
Baada ya mkutano huo, ambao ulitoa tamko lisilo na nguvu za kisheria la kukubaliana juu ya “kumaliza kabisa silaha za nyuklia” katika Rasi ya Korea, Trump alitania akisema Kim alimwandikia “barua nzuri” na “tulipendana.”
Viongozi hao wawili waliishia kubadilishana takriban barua 27 wakati wa muhula wa kwanza wa Trump. Katika nyingi kati ya hizo, Kim alimwita Trump “mheshimiwa wako” huku akitumia maneno ya kupendeza kusifu urafiki wao.
Hata hivyo, furaha baada ya mkutano wa Singapore haikudumu. Mkutano uliofuata Hanoi mnamo Februari 2019 ulikatizwa mapema baada ya kubainika kwamba hakutakuwa na makubaliano juu ya Korea Kaskazini kuachana na mpango wake wa silaha za nyuklia.
Viongozi hao walikutana tena kwa muda mfupi Juni 2019 kwa ajili ya picha katika kijiji cha Panmunjom, kinachozitenganisha Korea Kaskazini na Korea Kusini.
Sasa akiwa katika muhula wake wa pili kama rais, Trump anakabiliana na Korea Kaskazini yenye ujasiri zaidi, ambayo imeendelea kuendeleza silaha za kisasa huku mara kwa mara ikifanya majaribio ya makombora ya kichokozi. Pyongyang pia imeimarisha uhusiano wake na China na, hasa, Urusi tangu muhula wa kwanza wa Trump.
Alhamisi, Rais wa Korea Kusini Lee aliuonya Mkutano Mkuu wa Umoja wa Mataifa kwamba Korea Kaskazini ipo karibu sana kutengeneza kombora la masafa marefu lenye uwezo wa kubeba kichwa cha nyuklia kuelekea Marekani.
Mpango wa nyuklia wa Korea Kaskazini usiojadiliwa
Licha ya Trump mwenyewe kuashiria utayari wa kukutana na Kim, hakuna ishara kutoka kwa serikali yake kwamba mkutano wa nne uko njiani. Pia inaonekana hakuna upande wowote uliosogea katika suala kuu la mpango wa nyuklia wa Korea Kaskazini.
Jumatatu, Kim alisema mpango wa nyuklia wa Korea Kaskazini hautakuwa “karata ya mazungumzo,” na alisisitiza kwamba mkutano wowote na Trump utategemea Marekani kuachana na kile alichokiita “kusisitiza kupita kiasi juu ya kuondoa silaha za nyuklia.”
“Kuondoa silaha za nyuklia haiwezekani kabisa,” Kim alisisitiza.
Ikijibu matamshi ya Kim, Wizara ya Mambo ya Nje ya Marekani wiki hii ilisisitiza kwamba serikali ya Trump bado imejitolea “kuondoa kabisa silaha za nyuklia za Korea Kaskazini.”
Kwa mtazamo wa utawala wa Kim, mpango wa nyuklia ni suala la uhai na uhalali wa taifa hilo. Wachambuzi wanasema Kim huenda akaleta mezani mada ya Marekani kuitambua rasmi Korea Kaskazini kama taifa lenye silaha za nyuklia katika mazungumzo yoyote na Trump.
Mikutano ya muhula wa kwanza wa Trump pia ilikosolewa kwa kumpa Kim, kiongozi wa taifa lililotengwa, uhalali wa kimataifa bila Marekani kupata chochote cha maana. Korea Kaskazini bado iko chini ya vikwazo vya kimataifa kutokana na mpango wake wa silaha.
Je, Kim anataka nini?
Mwishoni mwa Oktoba, Trump anatarajiwa kuhudhuria mkutano wa viongozi wa Jumuiya ya ushirikiano wa Kiuchumi ya Asia, APEC (Asia-Pacific Economic Cooperation) katika jiji la Gyeongju, Korea Kusini.
Mason Richey, profesa wa siasa na mahusiano ya kimataifa katika Chuo Kikuu cha Lugha za Kigeni cha Hankuk huko Seoul, alisema kwamba kwa kuwa Trump atakutana na kiongozi wa China Xi Jinping kwenye APEC, Beijing inaweza kutoa fursa ya mkutano kati ya Trump na Kim.
“Nadhani Kim yupo tayari kujaribu tena kuona kama anaweza kupata nafasi nyingine na Trump, na kuifanya Marekani hatimaye kuitambua Korea Kaskazini kama taifa lenye silaha za nyuklia,” alisema Richey.
Richey aliongeza kwamba serikali ya pili ya Trump inaweza kuwa tayari kutoa nafasi kidogo kwa Korea Kaskazini katika muda wa karibu kuhusu mgogoro wa nyuklia, ili ionekane kuwa imepata ushindi.
“Marekani chini ya Trump imeashiria kuwa iko tayari kupitisha suala la kuondoa silaha za nyuklia kama lengo la haraka, na kuliacha kama jambo la baadaye,” aliambia DW.
Richey pia alisema kwamba katika mazungumzo yoyote na Marekani, Kim huenda akataka vikwazo vya kiuchumi viondolewe, kupata utambulisho mkubwa wa kidiplomasia, huku akijaribu kupandikiza mgawanyiko kati ya Marekani na Korea Kusini.
“Swali kubwa, bila shaka, ni Trump atapata nini kutokana na makubaliano hayo,” alisema. “Trump hatatoa kitu bure, na sijui Korea Kaskazini inaweza kuweka nini zaidi mezani,” aliongeza.
Park Jung-won, profesa wa sheria katika Chuo Kikuu cha Dankook, aliiambia DW kwamba Kim analenga kutumia nafasi hii ya kuongezeka kwa hadhi ya kidiplomasia — iliyoonekana wazi alipokaa sambamba na Xi na Rais Vladimir Putin wa Urusi katika gwaride la kijeshi mjini Beijing mapema Septemba.
“Kim anataka kutumia kikamilifu nafasi hii kuimarisha msimamo wa Korea Kaskazini na kupata kutambuliwa rasmi kama taifa la nyuklia,” alisema.
Uwezekano wa mkutano wa Trump na Kim ukoje?
Hata hivyo, Park bado hajaridhishwa kwamba mkutano mwingine kati ya Kim na Trump uko karibu kutokea.
Kulingana na Park, katika APEC mwezi Oktoba, Trump ataweka mkazo zaidi kwenye kutuliza mivutano ya kibiashara na China, na pia atakutana na viongozi wengine wa kikanda akiwa Korea Kusini.
Mchambuzi huyo alibainisha kuwa kungehitajika mashauriano na makubaliano ya kina nyuma ya pazia kabla ya mkutano wa ana kwa ana kufanyika.
“Iwapo Trump angependekeza mkutano wa kilele, nina uhakika Kim angekubali, vivyo hivyo na Xi na Putin,” alisema Park.
“Lakini kwa uhalisia, Trump anaonekana kukabiliwa na masuala mengi ya ndani kiasi kwamba sidhani kama ana muda wa kushughulika na jambo kubwa kama hili.”