Katika taarifa yake iliyotolewa mjini Paris Ufanransa shirika hilo limesema linapanga kutoa mafunzo kwa watumishi wa umma 15,000 na maafisa wa mahakama 5,000 ili kuandaa taasisi hizo kwa mabadiliko ya kidijitali.
Kuifanya AI kuhudumia Afrika
“Leo, pamoja na Muungano wa Afrika na urais wa Afrika Kusini katika G20, tunafanya kazi ya kuhakikisha akili mnemba inahudumia Afrika,” amesema Mkurugenzi Mkuu wa UNESCO Audrey Azoulay.
Ameongeza kuwa “Ili kuunga mkono mchakato wa ndani wa Afrika, lazima tuwekeze katika vipaji, kubadilisha taasisi, na kushughulikia vipaumbele vya Waafrika. Ni kwa njia hii tu ndipo akili mnemba itakapo kabili mahitaji halisi ya wananchi.”
Azoulay amekumbusha kuwa UNESCO ilizindua mpango wa kimataifa mwaka 2018 kuweka mfumo wa maadili kwa AI, ili kusawazisha fursa zake za maendeleo na hatari zake kwa haki za binadamu.
Tangu kupitishwa kwa mfumo huo mwaka 2021, shirika hilo limefanya kazi na nchi 77 zikiwemo 29 barani Afrika kuingiza kanuni za AI zenye maadili katika sera za kitaifa.
UNESCO pia imeuunga mkono Muungano wa Afrika katika kuandaa mkakati wa bara hilo kuhusu AI mwaka 2024.
Kujenga uwezo kwa Sekta za umma na mahakama
Mkutano wa G20 unaashiria uzinduzi rasmi wa Mpango wa AI kwa Afrika, ambayo niramani yenye muundo thabiti wa kuongoza mustakabali wa AI barani humo.
UNESCO imeahidi kutoa mafunzo kwa zaidi ya watumishi wa umma 15,000 kuhusu matumizi ya AI na changamoto za utawala wa kidijitali.
Juhudi hizo zitapanuliwa kupitia SPAARK AI Alliance, mtandao wa shule za kitaifa na kikanda za utawala wa umma unaoshirikisha nchi 45 za Kiafrika.
Mfumo wa mahakama pia utazingatiwa. UNESCO imesema itatoa mafunzo kwa majaji na waendesha mashtaka 5,000 kuhusu athari za AI kisheria, baada ya uchunguzi wa kimataifa wa 2024 kuonesha kuwa asilimia 44 ya wataalamu wa mahakama walitumia zana za AI kama ChatGPT, lakini ni asilimia 9 pekee waliopata mafunzo.
UNESCO imeonya kwamba “Bila mafunzo sahihi, majaji wako katika hatari ya kudhoofisha haki kama vile faragha, kutokubaguliwa, na uhuru wa kujieleza.”
Kuandaa kizazi kijacho
Ili kuhakikisha athari za muda mrefu, UNESCO itapanua wigo wa mradi wa vijana wa masuala uandishi wa kanuni za kompyuta au Youth Coding Initiative, ikiwafundisha walimu na wanafunzi 2,000 ujuzi wa kidijitali, pamoja na watunga sera 30 wa elimu kutoka nchi 15 za Afrika.
Pia kutazinduliwa kituo cha ubunifu cha bara zima kitakachosaidia watafiti 1,500 katika ubunifu wa AI.
Azoulay amesema “Kuwapa vijana wa Afrika zana za kidijitali si chaguo ni sharti kwa mafanikio yao na ustawi wa bara hilo”.
Chombo kipya kwa sera za umma
UNESCO pia imetangaza wiki hii kituo cha msaada awa sera za teknolojia Technology Policy Assistance Facility, kilichoandaliwa kwa ushirikiano na urais wa Afrika Kusini wa G20.
Chombo hicho kimekusudiwa kusaidia serikali, watafiti, na mashirika ya kiraia kubuni, kutekeleza na kufuatilia sera za AI.
Kwa mujibu wa UNESCO “Kikitoa mifano ya kesi, rasilimali za mafunzo, na mtandao wa wataalamu wa kimataifa, kitatoa ramani za kitaifa zinazoendana na viwango vya dunia. Kikihusisha nyanja kuu tano za sera kuanzia miundombinu hadi ubunifu chombo hiki kitalenga kuwezesha nchi wanachama wa G20 na pia nchi zinazoendelea kutumia AI kwa uwajibikaji.”
Afrika na utawala wa AI
Kwa kuzindua mafunzo ya kiwango kikubwa, mipango ya elimu, na zana za sera, UNESCO imeiweka Afrika katikati ya mjadala wa kimataifa kuhusu utawala wa AI. “Mustakabali wa akili mnemba haupaswi kulazimishwa kutoka nje,” amesisitiza Azoulay. “Lazima ukue kutoka ndani ya Afrika, ukiongozwa na vipaumbele na maadili yake.”