Dar es Salam. Kadiri mwaka unavyokaribia ukingoni, familia nyingi hujipanga kukabiliana na majukumu ya kipindi cha likizo pia lakini zikiwaza namna wanafunzi watakavyorejea shuleni.
Ila pia ilumbukwe kuwa hiki ni kipindi ambacho watoto hupata muda wa kutosha kuwa nyumbani, hivyo wazazi wanapaswa kupanga kwa makini namna ya kuwasaidia ili waendelee kukua kimawazo, kitabia na kimaadili.
Msimu huu unatoa nafasi pana kwa wazazi kufanya mageuzi chanya katika malezi, ikiwa tu watatenga muda wa kuangalia mahitaji muhimu yanayoweza kumsaidia mtoto kujenga msingi bora wa maisha.
Kwanza, tunaambiwa wazazi wanapaswa kutumia muda huu kutathmini maendeleo ya watoto wao kwa ujumla.
Ila tathmini hii isiishie tu kwenye alama walizopata shuleni kwenye mitihani yao, bali izingatie mabadiliko ya tabia, juhudi walizoweka katika kujifunza na namna wanavyojituma katika kazi zao za kila siku.
Mazungumzo ya kina baina ya mzazi na mtoto kuhusu masomo, changamoto anazokutana nazo na malengo yake ya muda mrefu ni muhimu sana kufanyika.
Inaelezwa na wataalamu wa malezi, taaluma na saikolojia kuwa mazungumzo hayo husaidia kumjenga mtoto kujiamini na kumsaidia kujua kuwa yuko na mtu anayemsikiliza, kumwelewa na kumwelekeza.
Pili, wazazi wanao wajibu wa kuhakikisha watoto wanapata mazingira salama na rafiki wawapo nyumbani.
Kwa sabbu mwisho wa mwaka huambatana na shamrashamra, matembezi na mikusanyiko ambayo watoto wanaweza kuifanya.
Hivyo ni jukumu la mzazi kuweka mipaka inayoeleweka, kufuatilia mienendo ya mtoto na kuhakikisha uamuzi wake usiwe sabbu ya kuweki usalama wa mtoto hatarini.
Hivyo, ulinzi huo haupaswi kuwa mkali kupita kiasi, bali uwe wa kuongoza, kushauri na kuonyesha upendo bila kumpokonya mtoto uhuru wake wa kufurahia likizo yake.
Lakini ni muhimu lwa wazazi kuwasaidia watoto kuendeleza utaratibu wa kujifunza hata wakiwa nyumbani. Kumuacha mtoto bila muongozo kwa muda mrefu kunaweza kumfanya akasahau alichojifunza darasani, jambo ambalo linaweza kumpatia wakati mgumu atakaporejea shuleni baada ya likizo.
Kwa maana hiyo, wazazi wanaweza kupanga ratiba fupi za watoto kujisomea, kuwahimiza kujihusisha na michezo itakayowasaidi kukumbuka masuala ya shule kama kusoma vitabu, kuandika hadithi fupi au kushiriki mijadala na ndugu zao au marafiki kuhusu elimu.
Tunaambiwa hatua hizi humsaidia mtoto kudumisha ari ya kusoma na kuipanua fikra yake hata pasipo kuwa darasani. Wazazi pia wanapaswa kutumia kipindi hiki kuwajenga watoto wao kitabia na kiutu.
Tukumbuke kuwa msingi wa maadili hujengwa zaidi nyumbani kuliko shuleni. Hivyo mzazi ana jukumu la kumfundisha mtoto kuwajibika, kutunza muda, kupenda kazi, kutenda kwa uadilifu na kuwa na nidhamu binafsi.
Hiki ndicho kipindi kizuri zaidi cha kumshirikisha katika kazi za nyumbani kulingana na umri wake, kumjengea uelewa wa uwajibikaji na kujitegemea.
Misimu ya likizo inapotoa mwanya wa kuwa pamoja kwa karibu, wazazi wanaweza kutumia muda huo kuwa mfano kwa watoto wao kwa kutenda mambo mema yenye tija ili no wajifunze kwao.
Si vibaya kwa wazazi kuwashirikisha watoto wao kupanga malengo ya mwaka ujao kwa kujiwekea malengo. Njia hii inaweza kumsaidia mtoto kuelewa anapotoka, alipo na anakotaka kwenda.
Mwisho wa mwaka ni muda mzuri wa kujua namna mtoto anavyojihisi, kumtia moyo, kumfariji na kumjengea mtazamo chanya.
Hivyo wazazi katika kipindi hiki, mnapaswa kutenga muda wa kuwa na familia, kwa kuwa kila mtoto mara nyingi hutamani kuwaona mara kwa mara ikiwa ni ishara ya upendo, uangalizi na uwepo wao.
Wataalamu wa saikolojia mara nyingi husisitiza kuwa, mzazi kutumia muda mwingi kuwa na familia pamoja, huimarisha uhusiano na huwafanya watoto wajisikie kuthaminiwa na kuwajengea furaha na utulivu wa ndani.
Na kadiri tunavyokaribia kumaliza mwaka, wazazi wanayo fursa ya kuunganisha familia, kutafakari mafanikio na changamoto za mwaka uliopita na kuanza mwaka mpya kwa mtazamo chanya.
Kwa kuhitimisha, majukumu ya mzazi wakati huu wa mwisho wa mwaka yanahitaji umakini, upendo na mpangilio.
Kila hatua anayochukua mzazi ina mchango mkubwa katika kumjenga mtoto kuwa mwenye maadili, bidii, ujasiri na uwezo wa kukabiliana na maisha. Wazazi wanapotekeleza wajibu wao kwa moyo mmoja, wanasaidia kujenga kizazi chenye mwelekeo na msingi imara wa mafanikio.