*Prof. Anna Tibaijuka*
Hii “teoria ya vita vya kiuchumi” si chochote zaidi ya blanketi la propaganda lililotupwa kufunika janga la kisiasa la ndani. Ni kisingizio tu—hakuna zaidi.
Tuwe wa wazi:
Hakuna nguvu ya kigeni iliyolazimisha Tanzania kuua raia wake. Hakuna mkataba wa uranium uliyekanyaga kitufe cha kuua GenZ. Hakuna mazungumzo ya LNG yaliyotoa amri ya kuzimwa kwa vyombo vya habari.
Hii haikuwa Rosatom.
Haikuwa Shell.
Haikuwa Washington.
Hii ilikuwa uongozi wa Tanzania ukipatwa na kigugumizi cha hofu, ukachagua kutumia nguvu za dola dhidi ya wananchi wasio na silaha.
Huu ukwapuaji wa hadithi ni juhudi ya uvivu ya:
kukimbia uwajibikaji,
kulaumu nguvu za kubuniwa,
kupaka manukato ya nadharia za njama juu ya kushindwa.
Tanzania si muhimu kiasi hicho hadi ianze “vita vya kisaikolojia” vya miaka 8 za Magharibi.
Kama Magharibi wangetaka kuidestabilisha Tanzania, wasingekaa kungoja TikTok; wangeanza na vikwazo, benki, diplomasia. Hakuna hata kimoja kilichotokea.
Ukweli ni rahisi na mchungu zaidi:
Mgogoro ulitoka ndani—hofu, ubabe, uzembe, na mashine ya dola iliyoporomoka.
Acheni kuficha nyuma ya hadithi za uranium. Acheni kuwadhalilisha wahanga kwa kuwalaumu “uchechefu wa mataifa makubwa.”
Uwanja wa vita uko hapa hapa kati ya
utawala unaoogopa wananchi wake
na kizazi cha vijana kilichokataa kuongozwa kwa hofu.
Mwisho.
Kilichotokea tarehe 29 Okt–3 Nov 2025 hakina uhusiano wowote na masoko ya uranium duniani, mikataba ya Rosatom, mazungumzo ya LNG, au utaifa wa rasilimali.
Ilikuwa ni hofu ya kisiasa ya ndani, maamuzi mabovu ya kijeshi, na matumizi ya nguvu za dola—basi.
Huwezi kuwamiminia risasi watoto Mbagala au Kisesa kwa sababu Shell ilikasirika kupoteza nafasi ya mazungumzo.
Tusiendelee kudhalilisha akili za Watanzania.
Tanzania
Hata haipo kwenye orodha ya maeneo 50 yenye mvutano mkubwa duniani.
Hata kwa uranium: Niger, Kazakhstan, Canada, Australia → wanazidi Tanzania kwa uzalishaji na hifadhi kwa mbali.
Hakuna mtu anayeanzisha “vita mseto” kwa ajili ya kiwanda cha majaribio.
Kama mataifa makubwa yangetaka kuivuruga Tanzania, wasingetumia vijana wa TikTok.
Mataifa makubwa hayatumiishi mashambulizi ya kuvizia kwa kutegemea GenZ wa bahati nasibu.
Wanatumia:
vikwazo,
shinikizo la kidiplomasia,
makampuni makubwa,
vizuizi vya kifedha kwa siri.
Hakuna hata moja lililotokea Tanzania.
Kulaumu ushawishi wa kigeni ni njia rahisi ya kukwepa uwajibikaji.
Walipinga kwa sababu:
uchaguzi wa 2025 haukufanyika,
watu waliuawa,
watoto walipigwa risasi,
serikali ilidanganya,
viongozi walinyamaza,
vyombo vya habari vilinyamazishwa,
miili ilifichwa,
uwajibikaji ulitoweka.
Hadithi hii inanuka mbinu za propaganda za kiimla.
Ina alama zote:
✔ Kufanya mgogoro uonekane mgumu mno
→ “Ni wataalam tu wanaelewa, ninyi wanyamaze.”
✔ Kuboreshwa adui wa nje
→ “Si viongozi wetu waliokosea—ni Magharibi.”
✔ Kukuza thamani ya nchi kupita kiasi
→ “Akaunti ya uranium = vita ya dunia.”
✔ Kutumia uzalendo kama silaha
→ “Ukikosoa, unasaidia maadui.”
Hii ni hadaa ya kawaida ya tawala zinazoporomoka ili kuwachanganya na kuwanyamazisha raia.
Ukweli ni rahisi na unauma zaidi:
Tanzania haiko chini ya “shambulio la kiuchumi.”
Tanzania iko chini ya:
utawala wa kiimla,
kuanguka kwa taasisi,
kukalia madaraka kinyume cha Katiba,
ubabe wa vyombo vya usalama,
ukosefu wa uwajibikaji wa viongozi,
kutengwa kwa vijana kwa kiwango kikubwa.
Hadithi ya “vita ya uchumi” ni kito cha kung’aa cha kuwazuia watu kuuliza maswali ya msingi:
Kwa nini Watanzania wasiokuwa na hatia waliuawa
Nani alitoa amri?
Kwanini vyombo vya habari vilizimwa
Kwanini uchaguzi haukufanyika
Kwanini utekaji unaendelea
Kwanini kukosoa kumegeuzwa uhalifu?
Maswali haya ndiyo yanayowaogopesha walio madarakani—
ndiyo maana wanabuni hadithi za uranium ili kujaza nafasi.
