Satelaiti tatu za Iran zilizoundwa ndani ya nchi , ‘Paya’, ‘Zafar 2’ na ‘Kowsar’, leo zimerushwa katika anga za mbali kwa kutumia roketi ya kubeba satelaiti aina ya Soyuz kutoka kituo cha anga cha Vostochny kilichoko nchini Russia.
Tukio hilo la kihistoria limehudhuriwa na Waziri wa Mawasiliano na Teknolojia ya Habari wa Jamhuri ya Kiislamu ya Iran, Bw. Seyed Sattar Hashemi, pamoja na maafisa wengine wa sekta ya anga za mbali nchini. Satelaiti hizo zimefika umbali wa takribani kilomita 500 kutoka uso wa sayari ya dunia.
Kutumwa katika anga za mbali kwa satelaiti hizi tatu zilizoundwa kikamilifu nchini Iran kunahesabiwa kuwa miongoni mwa matukio muhimu zaidi ya anga ya taifa katika mwaka huu. Hatua hii inatoa fursa ya kutumia kwa wakati mmoja satelaiti kadhaa za ndani katika nyanja mbalimbali za huduma, miundombinu na usimamizi.
Satelaiti ya ‘Paya’, inayojulikana pia kwa jina la ‘Tuluu 3’, imebuniwa na kutengenezwa kwa ushirikiano na sekta ya elektroniki ya Iran. Satelaiti hii iko katika daraja la satelaiti za uchunguzi wa mbali na, kwa uzito wa takribani kilo 150, inahesabiwa miongoni mwa satelaiti za hali ya juu zaidi za upigaji picha zilizotengenezwa nchini Iran. Ina uwezo wa kupiga picha kwa usahihi wa takribani mita 5 katika hali ya mwanga mmoja (monospectral) na mita 10 katika hali ya rangi (multispectral). Imeundwa mahsusi kwa matumizi kama vile usimamizi wa rasilimali za maji, kilimo, ufuatiliaji wa mazingira, ramani na uchunguzi wa majanga ya asili.
Satelaiti ya ‘Zafar 2’, ambayo ni toleo lililoboreshwa la satelaiti ya awali ya ‘Zafar’, imebuniwa na kutengenezwa kwa ushirikiano na Chuo Kikuu cha Sayansi na Teknolojia cha Iran. Satelaiti hii iko katika daraja la uzito wa takribani kilo 100 hadi 135. Kwa kutumia mifumo ya kisayansi iliyoboreshwa, satelaiti hii imekusudiwa kutekeleza majukumu katika sekta ya uchunguzi wa mbali na ukusanyaji wa data muhimu kwa ajili ya ufuatiliaji wa rasilimali asilia na usimamizi wa ardhi.
Toleo la pili la satelaiti ya ‘Kowsar’, kama mwendelezo wa vizazi vilivyotangulia vya familia hii ya satelaiti, limeendelezwa kwa lengo la kukusanya data za kiutendaji, kufuatilia mashamba ya kilimo na kusaidia matumizi yanayohusiana na mtandao wa vitu (Internet of Things). Satelaiti hii itakuwa nyongeza katika mfumo wa satelaiti za taifa zinazojikita kwenye data.
Katika kipindi cha miongo miwili iliyopita, Iran imefanikiwa kujijengea nafasi thabiti katika sekta ya anga kwa kubuni na kurusha satelaiti za kizalendo, kuendeleza teknolojia za anga za mbali na kushirikiana kimataifa. Mafanikio makuu yamejumuisha utengenezaji wa satelaiti za uchunguzi wa mbali, mawasiliano na utafiti, kurusha kwa mafanikio satelaiti katika obiti ya dunia, pamoja na kuanzisha miundombinu ya kitaifa kwa ajili ya matumizi ya data za anga.
Kurushwa kwa pamoja kwa satelaiti hizi tatu zilizoundwa nchini kunaashiria mwelekeo wa makusudi wa mpango wa anga za mbali wa Iran kuelekea kuendeleza matumizi ya vitendo ya teknolojia ya anga katika nyanja za kiuchumi, kimazingira na kiutawala. Taarifa zitakazokusanywa kupitia satelaiti zinaweza kusaidia kuboresha mchakato wa maamuzi, kuongeza usahihi wa ufuatiliaji na kuinua tija katika sekta mbalimbali. Baada ya satelaiti hizi kutua katika obiti na kuanza kazi rasmi, taarifa za ziada kuhusu utendaji na matokeo ya misheni hii zitatolewa.
Mafanikio ya Iran katika sekta ya anga za mbali na satelaiti yana umuhimu wa kimkakati, kisayansi, kiuchumi na kimazingira. Mafanikio haya si alama tu ya kujitegemea kwa taifa katika sayansi na teknolojia, bali pia ni nyenzo yenye nguvu kwa usimamizi wa rasilimali, kukuza uchumi, kuimarisha usalama wa kitaifa na kushiriki katika mashindano ya kimataifa.
Uwezo wa Iran kufanikisha teknolojia ya kurusha na kutengeneza satelaiti umeiweka miongoni mwa mataifa machache yanayomiliki mzunguko kamili wa sekta ya anga za mbali. Uwezo huu unaiwezesha nchi kukusanya data nyeti bila kutegemea vyanzo vya nje. Katika mazingira ya vikwazo na mashinikizo ya kiuchumi, kujitegemea katika sekta ya anga kunamaanisha kupunguza udhaifu na kuongeza nguvu ya kujizuia dhidi ya mashinikizo ya nje.
Kupitia kurusha kwa mafanikio na kuendeleza satelaiti zilizoundwa ndani ya nchi, Iran imeweza kuunganisha uhuru wa kisayansi, maendeleo ya kiuchumi na usimamizi wa rasilimali kwa njia ya kidijitali. Mafanikio haya si alama tu ya maendeleo ya kiteknolojia, bali pia yanaweza kuchangia katika kuboresha ubora wa maisha, kuongeza tija na kuimarisha nafasi ya taifa katika uwanja wa kimataifa. Sekta ya anga za mbali ya Iran imegeuka kutoka mradi wa kimaonyesho kuwa nyenzo ya kimkakati kwa maendeleo endelevu na dira ya kitaifa ya siku zijazo.