Tangu mwaka 2022, magharibi mwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo kumekuwa na mzozo ambao tayari umesababisha vifo vya zaidi ya watu 5,000 na kusababisha watu 280,000 kutoroka makazi yao, kulingana na takwimu za kibinadamu.
Imechapishwa:
Dakika 2 Wakati wa kusoma
Matangazo ya kibiashara
Yote haya yalianza na mzozo wa ardhi katika jimbo la Mai-Ndombe, katika eneo la Kwamouth, kati ya jamii za Teke na Yaka. Lakini mzozo huu umeenea na kusogea karibu na Kinshasa, hadi kufikia hatua kwamba sasa unafanana na uasi unaoendelea, kulingana na msemaji wa jeshi. Jeshi linadai kutambua moja ya ngome za kundi la Mobondo katika wilaya ya Maluku, mashariki mwa mji mkuu, ambapo mashambulizi yanadaiwa kupangwa, huku kiini chake kikiwa katika kijiji cha Bolingo. Kwa hivyo, je, huu bado ni mzozo wa kijamii au sasa umekuwa uasi? Hata hivyo, si kila mtu anazungumzia uasi.
Baadhi ya watafiti wanahimiza tahadhari. Kwao, jambo la Mobondo nchini DRC si sawa hata kidogo. Makundi yanayoendesha harakati zao katika eneo la Kwamouth, huko Maï-Ndombe, na yale yaliyopo katika wilaya ya vijijini ya Maluku, huko Kinshasa, hayana masuala sawa au malengo sawa na yale yaliyoonekana katika jimbo la Kwango, kwa mfano. Kulingana na uchambuzi huu, Mobondo si kundi lenye silaha lenye uongozi mmoja na mradi wa kisiasa uliofafanuliwa wazi.
Yves Kipalamoto ni mtafiti katika Chuo Kikuu cha Kinshasa. Kazi yake inazingatia hali ya kisheria ya harakati za Mobondo kuhusiana na sheria za kibinadamu. Anamweleza Patient Ligodi kwa nini ni vigumu, leo, kuainisha Mobondo kama kundi la waasi.
“Wanaasi dhidi ya serikali. Mobondo hawaasi dhidi ya Kinshasa”, anasema mtafiti Yves Kipalamoto, huku akielezea kwa nini baadhi ya watafiti wanakataa neno “uasi” wanapozungumzi kundi la Mobondo.
Lakini kwa jeshi la Kongo, kwa kweli ni Mabondo ni kundi la waasi. Sababu ya kwanza iliyotolewa: madai ya ushindi na udhibiti wa eneo. Kulingana na FARDC (Jeshi la Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo), baadhi ya vijiji vilivyochukuliwa na makundi haya vimepewa majina mapya,raia wamefukuzwa, na machifu wapya wa kitamaduni wametambuliwa na kuwekwa.
Kipengele cha pili: silaha. Jeshi linadai kwamba makundi haya pia hutumia silaha za kivita. Wakati wa operesheni ya mwisho iliyofanyika katika kijiji cha Bolingo, jeshi lilipoteza wanajeshi watano na kurekodi majeruhi kadhaa, akiwemo kamanda wa kikosi.
Hoja ya tatu: muundo. Jeshi linasema limepata hati, zilizopitiwa na RFI, zenye maelezo na saini zilizoandikwa kwa mkono, ikiwa ni pamoja na hati za miadi kwa maafisa wa jeshi. Baadhi ya wapiganaji hata wana kadi za vitambulisho zinazoonyesha vyeo vyao na nafasi walizopewa.