Kundi linalolitetea taifa madhulumu la Palestina nchini Uingereza liitwalo ‘Palestine Action’ limesema, kupigwa marufuku uendeshaji wa shughuli zake na serikali ya London ni hatua ya kidikteta.
Mawakili wa Kundi la Palestine Action wamesisitiza kuwa, kupigwa marufuku shughuli za kundi hilo nchini Uingereza ni hatua ya kimabavu na kidikteta ambayo imechukuliwa na serikali ya nchi hiyo. Kesi ya kuchunguza uhalali wa shughuli za kundi hilo la kiraia itamalizika wiki ijayo, lakini hukumu yake itatolewa hapo baadaye.
Mawakili wa Hoda Ammori, mwasisi-mwenza wa kundi la Palestine Action, wametangaza katika Mahakama Kuu jijini London kwamba, uamuzi wa serikali ya Uingereza wa kuliweka kundi hilo kwenye orodha ya mashirika ya kigaidi ni kizuizi cha “kiimla” dhidi ya haki ya kupinga na kulalamika. Mawakili wa mwanaharakati huyo mtetezi wa Palestina wamesisitiza kuwa, Kundi la Palestine Action halijawahi kuhamasisha vitendo vya utumiaji mabavu na kwamba kulipiga marufuku ni hatua isiyo ya kawaida inayoweza kufananishwa na matukio ya kipekee katika historia ya kukabiliana na mavuguvugu ya kupigania uhuru duniani kama vile Vuguvugu la Rosa Parks (vuguvugu la kiraia la kutetea haki za watu weusi nchini Marekani) na Vuguvugu la Suffragette (la kupigania haki ya wanawake kupiga kura nchini Uingereza).
Mnamo mwezi Julai 2025, serikali ya Uingereza ililipiga marufuku Kundi la Palestine Action, na kuliweka kwenye nafasi sawa na magenge ya kigaidi ya DAESH (ISIS) na al-Qaeda. Kwa mujibu wa kanuni iliyowekwa na serikali ya London, kuwa mwanachama wa kundi hilo ni kosa la jinai ambalo adhabu yake ni kifungo cha hadi miaka 14 jela. Tangu ilipotangazwa sheria hiyo hadi sasa, zaidi ya watu 2,000 wamekamatwa kwa kuwa na alama na nembo zinazoashiria kuunga mkono kundi hilo.
Baada ya utawala wa kizayuni wa Israel kufanya mauaji makubwa ya kimbari huko Ghaza yaliyoibua maandamano makubwa ya watetezi wa haki na uhuru katika nchi mbalimbali duniani ikiwa ni pamoja na Uingereza na Marekani, serikali za nchi hizo mbili na za baadhi ya nchi zingine zinazounga mkono Tel Aviv zimekuwa zikipitisha sheria na kanuni mbalimbali ili kujaribu kuzuia wimbi la harakati za watetezi na waungaji mkono wa Palestina katika nchi hizo.
Kupigwa marufuku shughuli za kundi la Palestine Action nchini Uingereza kumeibua tena masuali mazito kuhusu maana halisi ya uhuru wa kujieleza na kutoa maoni, na uhuru wa kisiasa katika nchi hiyo na katika Ulimwengu wa Magharibi kwa ujumla. London na miji mingine mikuu ya Ulaya imekuwa siku zote ikijionyesha kama watetezi wa tunu za kiliberali, uhuru wa kiraia na haki za binadamu; lakini uamuzi uliochukuliwa hivi karibuni na serikali ya Uingereza umeonyesha kwamba, badala ya kuwa na ukweli halisi, madai hayo, zaidi yanatumiwa kama kizoro tu kinachofunika sura halisi ya sera za undumakuwili na za uwekaji mipaka.
Uhuru wa kujieleza na kutoa maoni kwa maana yake halisi, unawaruhusu raia kubainisha mitazamo yao ya kisiasa na kijamii na hata ya ukosoaji, bila ya kuwa na hofu ya kukandamizwa au kuadhibiwa. Lakini inapotokezea kundi moja la asasi ya kiraia linalowatetea na kuwaunga mkono watu wa Palestina na kukosoa sera za Israel kupigwa marufuku, shaka huibuka juu ya ukweli wa kanuni hii ya msingi ya uhuru wa kutoa maoni. Hatua kama hiyo inaonyesha kwamba, uhuru wa kujieleza nchini Uingereza ni wa masharti maalumu, ambayo ni kwenda sambamba na sera rasmi za serikali na za washirika wake wa Magharibi. Kwa maneno mengine, uhuru wa kujieleza na kutoa maoni huwa unakubalika pale tu unapoendana na mielekeo iliyozoeleka, si pale unapopingana na kutoa changamoto kwa mamlaka za utawala au kufichua uhalifu wa waitifaki wake wa Magharibi.
Marufuku hii inaweza kutafsiriwa katika muktadha mpana zaidi wa sera za Magharibi kuhusiana na Palestina na Israel. Japokuwa vyombo vya habari na asasi za Magharibi huwa zinapaza sauti sana kuhusu haki za binadamu na demokrasia, lakini uungaji mkono wowote wa dhati unaofanywa kwa Wapalestina au ukosoaji wa maana unaofanywa dhidi ya sera za Israel huwa unatafsiriwa kuwa ni “misimamo ya kufurutu mpaka” “chuki dhidi ya Wayahudi,” au “tishio dhidi ya usalama wa taifa.” Ubambikaji wa tuhuma hizo ni wenzo wa kisiasa unaotumiwa kwa madhumuni ya kunyamazisha sauti za upinzani. Na matokeo yake huwa ni kubanwa anga ya uhuru kwa umma na kunyimwa raia haki yao ya kushiriki kwa uhuru katika mijadala ya kisiasa.
Matokeo hasi ya sera kama hizo yana wigo mpana. Kwanza ni kudhoofisha imani ya umma kwa taasisi za kidemokrasia na tunu za uliberali. Wakati wananchi wanapoona uhuru wa kutoa maoni ni kauli mbiu tu na huwa unabanwa vikali katika utekelezaji, hupoteza imani kwa uadilifu wa mfumo wa kisiasa. Pili ni kuwa, muelekeo huo huwa chachu ya kuongezeka manung’unko ya kijamii na kisiasa. Makundi na watu binafsi huwa wanahisi sauti zao hazisikilizwi, jambo ambalo linaweza kuifanya sehemu moja ya jamii iwe na misimamo mikali. Lakini tatu ni kwamba, sera kama hiyo inaitia doa kimataifa itibari ya Uingereza na nchi zingine za Magharibi. Utawezaje kupaza sauti na kutetea uhuru wa kutoa maoni na kujieleza kimataifa, wakati ndani ya nchi yako mwenyewe unayakandamiza makundi ya asasi za kiraia kwa sababu ya misimamo yao ya kisiasa?
Kwa mtazamo wa kisheria pia, hatua ya serikali ya London inapingana na misingi mikuu ya haki za binadamu. Kifungu cha 19 cha Azimio la Dunia la Haki za Binadamu na Makubaliano ya Kimataifa ya Haki za Kiraia na Kisiasa vimesisitiza kwa uwazi kabisa kuhusu haki za uhuru wa kutoa maoni na uhuru wa kukusanyika. Uingereza, ambayo ni mmoja wa watiaji saini wa hati hizo za kimataifa, ina wajibu wa kuheshimu haki hizo, lakini marufuku iliyoliwekea Kundi la Palestine Action imeonyesha kwamba, majukumu ya kimataifa huwa yanapuuzwa pale yanapogongana na maslahi ya kisiasa na kiusalama.
Kutokana na yote hayo tunaweza kusema kwamba, kupigwa marufuku Kundi la Palestine Action nchini Uingereza ni mfano wazi wa ukiukwaji wa uhuru wa kisiasa na uhuru wa kutoa maoni na kujieleza. Hatua hii inaonyesha kuwa, London na nchi zingine za Magharibi ni watetezi zaidi wa masuala yao maalumu yaliyozoeleka na maslahi yao ya kisiasa kuliko kuwa watetezi wa kweli wa uhuru. Ikiwa uhuru wa kutoa maoni utakuwa na maana pale tu utapoendana na mipaka ya sera rasmi, hauwezi tena kutajwa kama tunu ya ulimwengu mzima na inayohusu wanadamu wote…/