Rais wa Guinea-Bissau aliyeondolewa madarakani, Umaro Sissoco Embaló, amekimbilia nchi jirani ya Senegal baada ya jeshi kuchukua mamlaka kufuatia uchaguzi ulioibua utata, maafisa wamesema.
Embaló aliwasili Dakar Alhamisi kwa ndege ya kukodiwa iliyopangwa na viongozi wa jumuiya ya kikanda ya Afrika Magharibi – ECOWAS – waliotilia mkazo kuachiliwa kwake kutoka kizuizini. Hayo ni kwa mujibu wa taarifa ya Wizara ya Mambo ya Nje ya Senegal.
Hatua hiyo ilikuja siku moja baada ya wanajeshi wa Guinea-Bissau kutangaza kumwondoa rais na kuchukua usukani wa nchi kabla ya kutangazwa kwa matokeo ya uchaguzi mkuu uliofanyika Jumapili. Walisitisha mchakato wa uchaguzi, wakamkamata Embaló pamoja na maafisa wakuu wengine, na kufunga mipaka ambayo baadaye ilifunguliwa tena Alhamisi.
Jeshi lilitangaza kuundwa kwa serikali mpya iitwayo Kamandi Kuu ya Kijeshi ya Urejeshaji wa Utulivu, na kumwapisha Mkuu wa Jeshi, Jenerali Horta Nta Na Man, kuwa kiongozi wa mpito kwa kipindi cha mwaka mmoja.
Embaló alichukua madaraka kwa mara ya kwanza mwaka 2020 na alitafuta muhula wa pili katika uchaguzi wa Novemba 23. Yeye na mpinzani wake mkuu, Fernando Dias da Costa, wote walidai ushindi kabla ya matokeo ya awali kutolewa, hali iliyochochea mvutano katika taifa lenye historia ndefu ya mapinduzi ya kijeshi. Koloni hilo la zamani la Ureno lenye takriban watu milioni 2 limekumbwa na mapinduzi na majaribio ya mapinduzi mara kadhaa tangu kujipatia uhuru mwaka 1974, na mara nyingi hutajwa kama kitovu cha biashara ya kokaini kuelekea Ulaya.
Jeshi lilimtuhumu rais kwa njama ya kugeuza matokeo ya kura kwa kushirikiana na “mfanyabiashara maarufu wa dawa za kulevya” pamoja na wahusika wa kigeni.
Uongozi mpya umepiga marufuku maandamano ya umma kufuatia wito wa upinzani wa kuandaa maandamano na kutaka matokeo rasmi ya uchaguzi yatangazwe. Upinzani ulidai kuwa Embaló alichochea au kuandaa mgogoro huo ili kubaki madarakani.
Umoja wa Afrika umelaani mapinduzi hayo na kutaka kuheshimiwa kwa utaratibu wa kikatiba. ECOWAS, kupitia mkutano wa mtandaoni wa wakuu wa nchi, ilitoa tamko ikikataa “mpangilio wowote unaoendeleza kuvurugwa kinyume cha sheria kwa mchakato wa kidemokrasia” nchini Guinea-Bissau.
Katika taarifa yake Alhamisi usiku, ECOWAS ilisema itaisimamisha Guinea-Bissau kama mwanachama “hadi kurejeshwa kwa utaratibu wa kikatiba kamili na wenye ufanisi nchini humo.”